فیستول مقعد

درمان و جراحی فیستول مقعدی با لیزر

فیستول مقعد معمولاً به دنبال یک آبسه (دمل) اطراف مقعد به وجود می آید که معمولاً آبسه نیاز به تخلیه اورژانس با لیزر یا جراحی داشته و در ۵۰ درصد موارد به دنبال درمان آبسه فرد دچار فیستول می گردد. علامت اصلی آن ترشح چرکی طولانی مدت از یک سوراخ و گاهی چند سوراخ از اطراف مخرج می باشد.
بنا به تعریف یک فیستول باید حداقل ۲ دهانه داشته باشد که بوسیله یک مجرای توخالی به یکدیگر متصل می شوند.
اغلب فیستول های مخرج یا مقعدی از غدد مترشح بلغم(muccos) مستقر در کانال مخرج منشا می گیرند. این غدد ابتدا عفونی می شوند و سپس عفونت به آبسه منجر می شود و زمانیکه آبسه باز یا پاره شود فیستول مقعدی پدید می آید که ممکن است زیر پوستی- زیر مخاطی- داخل عضلانی و یا زیر عضلانی باشد.
و نیز فیستول می تواند قدامی یا خلفی و یا منفرد یا مرکب یا نعل اسبی باشد.

فرق بین فیستول و سینوس

برای خیلی از افراد فرق بین فیستول و سینوس سوال می باشد.
هر حفره ای که که از یک طرف سرش باز شده و ترشحاتش خالی می شود سینوس نامیده می شود، مثل سینوس بینی، در واقع فقط یک حفره خروجی دارد و آن هم به داخل بینی، یا مثلاً سینوس ناحیه کمر که فقط از یک طرف از یک حفره به سمت بیرون خارج می شود. پس هر حفره ای که دارای یک سوراخ است سینوس می شود. اما اگر این حفره دارای ۲ سوراخ باشد، یکی ورودی و یکی خروجی و یا بالعکس ، اسم آن فیستول است.
دقیقاً فیستول یک کانال ۲ طرفه می باشد. بین بافت رکتوم از یک طرف و از بیرون به بافت پوستی اطراف مقعد . پس در واقع فیستول مقعد یک تونل نا به جا یا غیر عادی می باشد که معمولاً پیش نمی آید مگر با زمینه ی بیماری به اسم آبسه مقعد یا آبسه پرآنال که یکی از بیماری های شایع ناحیه مقعد می باشد که معمولاً در ۵۰% موارد هر آبسه ای تبدیل به فیستول می شود. این آبسه در هر جای مقعد می تواند باشد، ولی ما چندین فضا در اطراف مقعد داریم.

انواع فیستول ها

با توجه به این که این آبسه در کدام قسمت مقعد اتفاق می افتد انواع فیستول ها به قرار زیر میباشد

1. فیستول خارج اسفنکتری
2. فیستول بین اسفنکتری
3. فیستول بالای اسفنکتری

راه های تشخیص فیستول مقعدی

1. فیستول گرافی

اولین راه معاینه می باشد، دومین راه انجام گرافی های مختلف که در قدیم توصیه می شد فیستول گرافی انجام شود که این فیستول گرافی متاسفانه سابقه خوبی ندارد، هیچ جراحی از آن راضی نمی باشد زیرا فیستول گرافی رو یک رادیولوژیست انجام می دهد که آشنایی کافی و لازم را با این بیماری ندارد که این امر احتمال اینکهد بیمار زمانی که این مسیر بسته شده باشد مراجعه کند را بیشتر نماید.
عملاً ریپورت های فیستول گرافی در بالای ۹۰% موارد نوشته می شود که یک سوراخ از بیرون، ترشح ماده زده شد، چند سانتیمتر رفت داخل یا داخل نشد یا نهایتاً به داخل مقعد رکتوم راه ندارد در صورتی که اینگونه نیست چون اگر راه نداشت حتماً بسته و یا حتماً پر می شد پس در اکثریت موارد حتماً یک راه وجود دارد. پس فیستول گرافی عملاً تاثیری ندارد. خود ما در مطب اگر بیمار طاقت داشته باشد یا نهایتاً با زدن یک داروی بی حسی، از پروبینگ مسیر استفاده می کنیم که این پروبینگ مسیر بسیار کمک کننده می باشد ولی کافی نیست.

2. MRI

خیلی کمک کننده می باشد ولی باز ارتباطی از مسیر فیستول با اسفنکترها نشان نمی دهد هر چند که تا حدودی مسیر را نشان می دهد.

3. سونوگرافی آندوآنال

ولی شاه کلید راه های تشخیص یک سونوگرافی آندو آنال می باشد در سونوگرافی آندو آنال شما دقیقاً ضخامت اسفنکتر داخلی، خارجی، مسیر فیستول که به کدام قسمت فضاهای اطراف مقعد ارتباط پیدا کرده را برای ما مشخص کرده، در واقع یک نقشه از مسیر فیستول به ما می دهد که ما با توسل به آن راهنمایی که دریاف کردیم خیلی راحت مسیر رو پیدا کرده و بعد از پیدا کردن مسیر، سقفش رو تخریب می کنیم.
هر چند یک جراح مشهور انگلیسی می گوید من هیچ کار تشخیصی بهتر و معتبرتر از پروب خودم با نوک انگشت نشانه دست راستم برای تشخیص فیستول سراغ ندارم. یعنی بعضی از مواقع است که شما حتی آدرس با سونوگرافی هم دارید اما واقعاً اون چیزی نیست که در آنجا داده شده است. ولی مواردی می باشد که حتماً تجربه ی یک جراح خیلی کمک می کند، و این خیلی مهم است که یک جراح آیا هفته ای یک بار انجام می دهد یا ماهی یک بار یا سالی یک بار؟ این امر خیلی مهم بوده چون کسی که روزانه یا هفته ای کاری را انجام می دهد به طور قطع تبحر بیشتری دارد.

علائم فیستول مقعدی

شکایت اصلی معمولا ترشح مداوم یا متناوب است. معمولا سابقه آبسه عود کننده که خودبخود یا با جراحی تخلیه شده است وجود دارد گاهی یک برجستگی که از آن چرک خارج می شود یا بهبود یافته دیده می شود. مجرای فیستولمانند طنابی لمس می شود و مسیر آن در مجاورت اسفنکتر و سوراخ اولیه قابل لمس است. فیستول هایی که به مدت طولانی عفونی و بدون درمان مانده اند می توانند سبب عفونت های منتشر بشوند. سرطان(کارسینوم) در فیستول هایی مزمن و درمان نشده درموارد زیادی گزارش شده است و درمان موثر فیستول در واقع پیشگیری از این واقعه است.

عمل و جراحی لیزر جهت درمان فیستول مخرج یا آبسه مقعدی

نکته مهم در درمان فیستول مقعدی آنست که درمان داروئی به کمک آنتی بیوتیک و غیره هیچ جایگاهی نداشته و تنها درمان موثر انجام جراحی با لیزر یا بصورت سنتی می باشد. درمان جراحی(فیستولوتومی) معمولا تنها درمان موثر است و جهت انجام آن سوراخ خارجی و داخلی(اولیه) باعبور پروب (میله فلزی نازک و قابل انعطاف و نرم) و با استفاده از آب اکسیژنه و بلدومتیلن رقیق باید پیدا شوند و مجرا یا مجاری فیستول باید بطور کامل مشخص شوند و مجرا در تمامی طول آن بازunroffed شود بطوریکه فیستول به شکل یک زخم باز درآید و باید مطمئن شد که زخم حاصل از عمق به سطح بطور خود به خود ترمیم می شود. و در تمام روش های درمانی اعم از جراحی معمولی و یا لیزر ۵ تا ۱۰ درصد بسته به طول و عمق فیستول احتمال عود وجود دارد.