رایج ترین بیماری های مقعدی یا نشیمنگاه

بیماری های مقعدی انواع مختلفی دارند و هر کدام هم به شکل های متفاوتی درمان می شوند. ما در این جا به توضیح مختصری درباره آن ها می پردازیم

رایج ترین بیماری های مقعدی یا نشیمنگاه عبارتند از

۱. هموروئید داخلی ( بواسیر)
۲. هموروئید ترومبوزه ( بواسیر خارجی)
۳. شقاق یا فیشر
۴. کیست مویی یا سینوس پیلونیدال
۵. آبسه مقعدی
۶. یبوست یا خشکی مزاج
۷. کولیت روده
۸. زگیل تناسلی

در ادامه به معرفی،علل درمان شایع ترین بیماری های مقعد می پردازیم

۱. بواسیر

شایع ترین بیماری مقعد بواسیر یا هموروئید می باشد. در حقیت، احتمالاً نیمی از افراد تا سن ۵۰ سال، بواسیر را تجربه می‏کنند. بواسیر وریدهایی در ناحیه مقعدی است. به هر علتی فشار بیش از حد به پایین راست روده و ناحیه مقعدی وارد شود، به طور غیرطبیعی این وریدها دچار تورم می شوند.
این فشار زیاد می‏تواند به علت زور ‏زدن برای دفع مدفوع، اکثرا در اثر اسهال مزمن و کمتر به علت یبوست، حاملگی، پیری یا علل دیگر باشد.
بواسیرهای خارجی به صورت توده نرم و متورم یا و توده سفت در اطراف ناحیه مقعدی ظاهر می‏شوند و بواسیرهای داخلی در داخل کانال مقعدی ایجاد می‏شوند.

نشانه های بواسیر

شایع ترین علایم بواسیر شامل خارش و خونریزی، بیرون زدگی و درد می‏باشند. خونریزی اغلب به دنبال دفع مدفوع اتفاق می‏افتد. بواسیر ممکن است افتادگی پیدا کند (به بیرون بلغزد) و از طریق مقعد بیرون بزند.
درد در طی حرکات روده یا بعد از تحریک بواسیرها اتفاق می‏افتد. در خیلی از موارد، علایم در عرض چند روز فروکش می‏کند. اگر علایم تداوم داشته باشند بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
راه های زیادی برای پیشگیری و درمان بواسیر وجود دارد. پزشک به شما کمک خواهد کرد تا مناسب‏ترین درمان را بر پایه شدت علایم انتخاب کنید.

تغییرات عادات غذایی و نحوه زندگی

به طور منظم بیرون روی را افزایش دهید و با خوردن آب فراوان و خوردن میوه‏ها، سبزیجات، سبوس و حبوبات قوام مدفوع را نرم نگه دارید. تداوم نظم حرکات روده می‏تواند باعث بهبود یا جلوگیری از یبوست و زور ‏زدن شود.
شایع ترین علت خارش معقد، بهداشت بد و نامناسب و یا افراط در بهداشت است

درمان در خانه

اگر تحریک ایجاد شده است، نشستن در داخل تشت آب گرم روزانه چند بار، کمک به کاهش ورم خواهد کرد و منطقه گرفتار را تسکین می دهد. این کار بایستی ۱۰ تا ۱۵ دقیقه طول بکشد و در صورتی که به دنبال دفع مدفوع (بیرون روی) باشد، بیشترین اثر را خواهد داشت.
درمان موضعی بواسیر
بسته به شدت شکایت شما، پزشک ممکن است کرم هیدروکورتیزون یا کف آن را برای خلاصی از التهاب و درد توصیه کند. بسیاری از داروهای مربوط به بواسیر، بدون نسخه قابل تهیه هستند، یا پزشک ممکن است داروی قوی‏تری تجویز کند.

درمان جراحی بواسیر

در بعضی از موارد، بواسیر به قدری شدید است که احتیاج به جراحی دارد. روش‏های جراحی متعددی وجود دارد. پزشک در صورت ضرورت می‏تواند اطلاعات زیادی در این مورد برای شما فراهم کند.

لیزر بواسیر

لیزر از انواع جراحی است که در مواردی که بیماری بواسیر از طریق درمان های خانگی و دارویی بهبود نیابد، پیگیری می شود. این روش جراحی به علت اثر بخشی بیشتر در کنار عوارض و هزینه پایین تر، بر جراحی باز ترجیح داده می شود. در فرآیند لیزر بواسیر، رگ های هموروئیدی بدون برقراری هیچگونه تماسی و با استفاده از اشعه لیزر از بین می روند.

۲. هموروئید ترومبوزه

هموروئید ترومبوزه یکی از انواع بواسیر است که در نتیجه لخته شدن خون در عروق خونی مقعد ایجاد می شود. این نوع از هموروئید معمولا در حالت خارجی بواسیر بروز پیدا کرده و با درد زیادی همراه است. هموروئید ترومبوزه معمولا در اثر رژیم غذایی کم فیبر و فشار ناشی از یبوست مزمن در قالب توده های پرخون متمایل به رنگ آبی ایجاد می شود.

نشانه های هموروئید ترومبوزه

• بروز تب
• ایجاد ترشحات
• به وجود آمدن آبسه چرکی
• تورم، التهاب و خارش در ناحیه اطراف مقعد
• خونریزی مقعدی که معمولا تیره رنگ است
• ایجاد توده، برآمدگی یا بیرون زدگی در ناحیه اطراف مقعد

درمان همورئید ترومبوزه در خانه

هر چند بهبودی کامل هموروئید ترومبوزه با درمان خانگی میسر نمی شود، می توان با پیگیری روش های زیر، علائم این بیماری را تسکین بخشید:

• استفاده از کمپرس سرد
• پوشیدن لباس های گشاد
• از دستمال نرم یا مرطوب استفاده کنید
• مصرف مواد غذایی سرشار از فیبر
• نشستن در وان آب گرم یا حمام سیتز
• لباس زیر های با الیاف طبیعی بپوشید

درمان جراحی هموروئید ترومبوزه

در برخی موارد خفیف یعنی زمانی که اندازه عارضه زیر ۱ تا ۲ میلی متر باشد، دارو درمانی از طریق تجویز ملین ها صورت می گیرد اما در بیشتر موارد به علت اورژانسی بودن موقعیت، درمان هموروئید ترومبوزه اغلب از طریق پیگیری انواع جراحی (جراحی سنتی و لیزر) صورت می گیرد. در جراحی سنتی ، جراح با ایجاد برشی روی محل عارضه، به تخلیه لخته های خون جمع شده و برداشتن زائده اقدام می کند. بیمار در این روش، بر خلاف درمان هموروئید ترومبوزه با لیزر، با استفاده از بیهوشی عمومی تحت درمان قرار گرفته و از عوارض آن متاثر می گردد.

لیزر هموروئید ترومبوزه

جراحی هموروئید ترومبوزه با لیزر، یک عمل سرپایی است و تنها با استفاده از بیحسی موضعی انجام می شود. در لیزر هموروئید ترومبوزه، با استفاده از اشعه لیزر در کنار برجستگی ایجاد شده، یک برش کوچک به وجود می آید و لخته خون خارج می شود. با سوزانده شدن عروق خونی آسیب دیده ای که منجر به ایجاد هموروئید ترومبوزه شده اند، احتمال عود این بیماری در مقایسه با جراحی سنتی به حداقل می رسد.

۳. شقاق یا فیشر

شقاق یا فیشر به ترک یا چاک خوردگی در ناحیه مقعد گفته می شود. پارگی و زخم حاصل از شقاق معمولا در نتیجه ورود فشار بر دیواره مقعد بر اثر یبوست ایجاد می شوند.

نشانه های شقاق

• درد و خونریزی مقعدی
• سوزش، خارش و قرمزی مقعد
• ایجاد زائده روی پوست بیرون مقعد
• به وجود آمدن ترک یا شکاف قابل مشاهده در اطراف مقعد

درمان شقاق در خانه

در مراحل اولیه بیمای شقاق، معمولا راهکار های درمانی دارویی و خانگی تحت نظر پزشک پیگیری می شوند. از جمله تاثیرگذار ترین این اقدامات می توان رعایت بهداشت فردی، حمام سیتز، مصرف آبمیوه های طبیعی، روغن زیتون، شیر و پماد های موضعی را بر شمرد. در صورت عدم بهبود شقاق، به منظور پیشگیری از پیشروی بیماری، درمان با شیوه جراحی انجام می شود.

درمان جراحی شقاق

درمان شقاق با جراحی به دو روش تهاجمی (جراحی سنتی) و غیر تهاجمی (جراحی با لیزر) صورت می گیرد. در جراحی سنتی یا باز، فیشر مقعدی با استفاده از چاقو و ایجاد یک برش برداشته می شود. علاوه بر زائده موجود، قسمتی از عضله دریچه داخلی نیز به منظور اثربخشی بیشتر برداشته خواهد شد. این روش به علت ایجاد برش بر روی پوست و همراه بودن با درد و خونریزی بیشتر در مقایسه با درمان با لیزر فیشر، تهاجمی خوانده می شود.

لیزر شقاق

در لیزر شقاق، ناحیه داخل مقعد با استفاده از دستگاهی به نام اسپکولوم مورد بررسی قرار گرفته و سپس، محل عارضه بدون نیاز به ایجاد هیچگونه برشی و با حداقل درد و خونریزی تحت پرتوافکنی قرار می گیرد تا زمانی که این امر به از بین رفتن زائده منجر شود.

۴. کیست مویی یا سینوس پیلونیدال

کیست مویی یا سینوس پیلونیدال به حفره یا سوراخ های پر از چرک و مو گفته می شود که در قسمت پایین کمر و میان شکاف باسن به وجود می آیند. این عارضه می تواند با گذر زمان، بیمار را به عفونت دچار کند.

نشانه های کیست مویی

• عفونت
• تب و لزر
• حالت تهوع
• درد شدید در کمر
• چرک و خونابه بدبو
• قرمزی و التهاب پوست
• خارج شدن مو از محل عارضه
• به وجود آمدن رطوبت در پایین کمر
• به وجود آمدن سوراخ یا حفره در پوست
• احساس درد به هنگام نشستن یا ایستادن
• ایجاد تورم یا برآمدگی در فاصله بین شکاف باسن

درمان کیست مویی در خانه

کیست مویی با روش های خانگی به هیچ عنوان قابل درمان نیست اما می توان از یک سری راهکار های درمان در خانه به منظور تسکین علائم این بیماری، در قبل و بعد از جراحی استفاده کرد. تاثیرگذار ترین این راهکار ها استفاده از کمپرس آب گرم، آلوئه ورا و فندق جادوگر را در بر می گیرند.

درمان جراحی کیست مویی

در جراحی سنتی، بعد از برداشتن کیست مویی، به پانسمان محل عارضه اقدام می شود. این پانسمان تا حداقل ۲ ماه به تعوض نیازمند است و برخلاف درمان با لیزر، دوره نقاهت پس از جراحی را برای بیمار طولانی می کند. علاوه بر این، احتمال عود کیست مویی با جراحی سنتی بالا تر است.

لیزر کیست مویی

این روش درمانی با استفاده از لیزر کربن دی اکسید که از مدرن ترین ابزار موجود برای درمان قطعی کیست مویی است، صورت می گیرد. برش ایجاد شده با لیزر، بر خلاف چاقوی جراحی بسیار ظریف بوده و همزمان با برش سر عروق، ترمیم اعصاب آسیب دیده در محل عارضه نیز صورت می گیرد.

۵. بیماری آبسه مقعدی

تجمع چرک و عفونت در غده های اطراف مقعد به بروز آبسه در این ناحیه منجر می شود. آبسه مقعدی به دو نوع سطحی و عمقی قابل تقسیم است. آبسه مقعدی با ایجاد درد و تورم زیاد، انجام فعالیت های روزانه از جمله راه رفتن و نشستن را برای فرد مبتلا دشوار می کند.

نشانه های آبسه مقعدی

• تب
• بدن درد
• بی اشتهایی
• ایجاد ورم در لبه مقعد
• التهاب و قرمزی در اطراف برآمدگی ایجاد شده
• رشد برآمدگی در ناحیه مقعد یا انتهای راست روده

درمان آبسه مقعدی در خانه

درمان آبسه مقعدی در خانه، در موارد سطحی این بیماری امکان پذیر است اما در مقایسه با لیزردرمانی زمان گیر تر است. حمام سیتز، کمپرس گرم، زنجبیل و ویتامین C نیز در بهبود آبسه مقعدی موثر هستند.

درمان جراحی آبسه مقعدی

جراحی آبسه مقعدی به منظور تخلیه کامل چرک و عفونت، در بیمارستان و تحت بیهوشی انجام می گیرد. معمولا فرد مبتلا به آبسه بعد از جراحی سنتی به یک روز استراحت در بیمارستان نیاز دارد در حالی که لیزر آبسه مقعدی به صورت سرپایی انجام گرفته و بیمار بلافاصله پس از انجام جراحی ترخیص می گردد.

لیزر آبسه مقعدی

به علت ظرافتی که دستگاه های نوین لیزر در درمان آبسه مقعدی دارند، عوارض جراحی آبسه مقعدی با لیزر نزدیک به صفر است. از جمله این عوارض که بر خلاف لیزر درمانی در انواع دیگر جراحی های آبسه مقعدی رایج هستند، می توان به تنگی یا بی اختیاری مقعد اشاره کرد. به همین جهت، بهره گیری از لیزر برای درمان آبسه با کمترین میزان عوارض و حداقل درد و خونریزی توصیه می شود.

۶. یبوست یا خشکی مزاج

زمانی که حرکات روده کم تر از حالت طبیعی باشد، فرد به یبوست دچار می شود. با اینکه یبوست به خودی خود مسئله چندان جدی نیست، در صورت عدم درمان به موقع، حالت مزمن پیدا کرده و می تواند زمینه ساز انواع بیماری های مقعدی از جمله هموروئید داخلی، خارجی، ترومبوزه، شقاق و … شود.

نشانه های یبوست

• نفخ شکم
• دشواری در دفع
• حرکات کم روده
• وجود تورم در شکم
• مدفوع خشک یا سفت
• فشار و درد هنگام دفع
• احساس عدم تخلیه به طور کامل
• تعداد دفعات دفع کم در طول هفته (کمتر از ۳ بار)
• احساس نیاز به کمک جانبی برای اجابت مزاج

راه های درمان یبوست یا خشکی مزاج

شما می توانید به منظور درمان یبوست یا خشک مزاجی، گروهی از راه های اثربخش ذیل را دنبال نمایید:

• ورزش کنید.
• مصرف روزانه مایعات را افزیش دهید.
• تحت هیچ شرایطی اجابت مزاج را به تعویق نیندازید.
• به منظور تحریک روده برای هضم غذا، مایعات گرم بنوشید.
• برای دریافت دارو های ملین مناسب به پزشک مراجعه کنید.
• مصرف مواد غذایی فیبر دار از جمله میوه ها، سبزیجات، آجیل و دانه ها را افزایش دهید.

۷. کولیت روده

کولیت روده یک بیماری نسبتا شایع می باشد که ایجاد التهاب و زخم در روده بزرگ را با خود به همراه دارد.
کولیت، یک بیماری طولانی مدت و مزمن است که باید تا تکمیل دوره درمان، تحت نظر پزشک قرار بگیرد.

نشانه های کولیت روده

• اسهال
• خستگی
• نفخ شکم
• کم خونی
• حالت تهوع
• کم شدن آب بدن
• تمایل مداوم به دفع
• بی اشتهایی و کاهش وزن
• احساس درد در ناحیه شکم

درمان دارویی کولیت روده

با وجود اینکه علاج قطعی برای بیماری کولیت روده وجود ندارد، می توان با دارودرمانی تحت نظر پزشک از بد تر شدن شرایط بیمار جلوگیری کرد. مصرف دارو های ضد التهابی برای درمان کولیت باید به صورت منظم و صرفا با تجویز پزشک متخصص انجام گیرد.

درمان جراحی کولیت روده

در صورت موفقیت آمیز واقع نشدن دارو درمانی، جراحی کولیت با هدف برداشتن روده بزرگ یا راست روده بیمار، تحت بیهوشی انجام می شود.

۸. زگیل تناسلی یا HPV

زگیل تناسلی یک عارضه پوستی عفونی است که در نتیجه رابطه جنسی و تماس با پوست فرد آلوده، در زنان و مردان و در نواحی واژن، دهانه رحم، اطراف مقعد، بیضه و آلت تناسلی ایجاد می شود.

نشانه های زگیل تناسلی

• خارش در ناحیه تناسلی
• تجمع ضایعات کنار هم
• برجستگی های ریز و گوشتی
• تورم های قهوه ای یا صورتی رنگ
• به وجود آمدن ضایعات به شکل گل کلم
• خونریزی از زائده های ایجاد شده با مقاربت

درمان زگیل تناسلی در خانه

درمان خانگی زگیل تناسلی به هیچ وجه درمان قطعی تلقی نمی شود. اما پزشکان به منظور درمان زگیل های کوچک تر در مراحل اولیه، گروهی از پماد ها از جمله پماد آلدارا را تجویز می کنند. در صورت عدم موفقیت دارو درمانی، گزینه جراحی پیگیری می شود.

درمان جراحی زگیل تناسلی

درمان زگیل های تناسلی به علت ممانعت از گسترش آن ها باید در سریع ترین زمان ممکن انجام گیرد. در درمان زگیل تناسلی با جراحی، زائده های ایجاد شده با استفاده از چاقوی جراحی از پوست جدا می شوند و امکان به وجود آمدن جای زخم در محل عارضه، بعد از انجام جراحی وجود دارد.

لیزر زگیل تناسلی

درمان زگیل تناسلی با لیزر کربن دی اکسید، ضایعات بزرگ و گسترده ایجاد شده را به سرعت از بین می برد. اشعه لیزر به عمق بافت های زگیل تناسلی نفوذ نموده و علاوه بر به حداقل رساندن احتمال بازگشت، هیج اسکاری را بر پوست بیمار به جا نمی گذارد.